Moeten we parkeerplaatsen in de binnenstad verwijderen? Voor- en nadelen

We weten allemaal dat auto’s die een parkeerplaats zoeken congestie veroorzaken, bijdragen aan vervuiling en over het algemeen een risico vormen in de meeste stadscentra. Maar je had waarschijnlijk nooit gedacht dat de oproep om parkeerplaatsen te verwijderen zo in het nieuws zou komen.

Het is echter een onderdeel geworden van het gesprek rond “groenere steden”, en stevig ook. Meer steden over de hele wereld overwegen de vraag: hebben we al die parkeerplaatsen wel nodig? En in het licht van de grotere druk om de uitstoot te verminderen en meer klimaatvriendelijke gebieden te bereiken, vinden meer dan een paar antwoorden het negatieve.

Het gesprek is echter niet zonder controverse. Hoewel velen geloven dat minder parkeerplaatsen leidt tot minder auto’s op de weg, geloven weer dat de verhuizing naar parkeergarages en P+R terreinen buiten de stad op dit moment te drastisch is. De mengingen in gemeenteland zijn dus verdeelt.

Hoe stapelen de argumenten zich op? In dit artikel houden we rekening met de voor- en nadelen van het verwijderen van parkeerplaatsen in stadscentra. Heeft het allemaal zo veel zin en waar ligt de grootste impact? Laten we het uitzoeken.

Parkeerplaatsen verwijderen? Serieus?

Voordat we starten in de argumenten aan beide zijden, is het handig om te kijken naar de achtergrond van de vraag en waarom we het over parkeren hebben?

Ambtenaren en stadsplanners overwegen al jaren een belangrijke kwestie: hoe maken we steden groener, veiliger en duurzamer? Hoewel verschillende maatregelen zijn overwogen (en uitgevoerd), zie bijvoorbeeld steden als Oslo, wil dit niet zeggen dat hiermee alles gedaan en welletjes is. Steden als Oslo kennen ondanks de vele plannen en ingrepen nog velen uitdagen rondom mobiliteit. De zilveren kogel voor parkeerproblemen is er dus nog niet.

Maar waarom is parkeren rondom uitstoot in steden dan zo in de picture? En waarom focussen beleidsmakers zich zo op parkeren en effecten hiervan? Wij denken dat de stilstand van voertuigen hier een grote rol in speelt. Volgens onderzoek staan motorvoertuigen bijna altijd geparkeerd op hun plek in de straat of in de garage. Uit onderzoek blijt dit zelfs 95% van de tijd het geval is... Ander onderzoek wijst uit dat bestuurders gemiddeld per dag maar 1 uur op de weg doorbrengen en de rest van de tijd staat de auto gewoon geparkeerd. Het is geen gekke kreet om te zeggen dat die geparkeerde voertuigen veel ruimte in de stad innemen, waarvan een groot deel zeer gewaardeerd en gewild is.

Los van de stilstand, als gevolg van het beperkte aantal vrije parkeerplaatsen, kennen veel binnensteden in Nederlands lange zoektochten naar een vrije parkeerplaats. Een studie toonde aan dat bestuurders op jaarbasis gemiddeld 4 dagen op zoek zijn naar parkeerplaatsen. En alles bij elkaar verbruiken automobilisten meer dan 1 miljoen vaten benzine terwijl ze zoeken naar een beschikbare parkeerplaats.

Als gevolg van deze verschikkelijke cijfers hebben ambtenaren en beleidsmakers hun zinnen gezet op het elimineren van on-street parkeerplaatsen, waarmee zij hopen dat het aantal voertuigen en zoekacties af zal nemen. 

Verschillende steden hebben al drastische ingrepen genomen om parkeren in de binnenstad te weren. In sommige steden worden voertuigen gewoon niet toeglaten in de binnestad. Oslo, Helsinki, Kopenhagen, Amsterdam en Londen zijn enkele van de steden die hierin het voortauw nemen, natuurlijk met wisselend succes.

Amsterdam, al bekend om zijn pro-bike, anti-auto beleid, kondigde in maart 2019 aan dat het systematisch parkeerplaatsen in de binnenstad zal verminderen. De stad was van plan om het aantal mensen dat is toegestaan om te parkeren in de stad met ongeveer 1.500 per jaar te verminderen, met als doel om in totaal in 2025  meer dan 11.200  parkeerplaatsen te hebben verwijderd.

In plaats van vergunningen in te trekken, zal de stad nieuwe vergunningsaanvragen weigeren. Hopelijk worden hiermee de voertuigen de stad uit gedreven. Maar wat gebeurt er met alle ruimte die vrijkomt? De stad Amsterdam is van plan om deze te investeren in meer fietsparkeerplaatsen, bredere trottoirs en mooie, schaduwrijke bomen.

Dus, hoe meet het idee om parkeerplaatsen te verwijderen zich op?

Pros

Ten eerste, waarom heeft het zin om parkeerplaatsen uit stedelijke centra en de binnenstad te verwijderen? Hier zijn enkele voordelen.

Het helpt de totale vervuiling te verminderen

Het verminderen van vervuiling is steeds belangrijker de meeste stedenbouwkundigen. In één Onderzoek dat bestudeerde lieten uitvoeren in de buurt rond de ucla’s campus bleek dat de gemiddelde bestuurder meer dan 3,3 minuten besteedt op zoek naar een parkeerplaats.

Binnen die periode, en op basis van het aantal parkeerplaatsen daar, bleek uit de studie dat de tijd die werd besteed aan het zoeken naar een parkeerplaats ongeveer 950.000 extra kilometers bedroeg per jaar. Daarnaast zouden de chauffeurs in dezelfde periode meer dan 47.000 liter benzine hebben verbrand, met een uitstoot van 730 ton CO2.

Gezien de gegevens, is het logisch om aan te nemen dat minder parkerenplaatsen leiden tot minder parkeeracties en daarmee tot minder zoekverkeer en uitstoot. Dit verhaal lijkt heel logisch en dat is het ook. Hoe je het wendt of keert, wanneer je de parkeeractie in de binnenstad elimineert, dan kun je stellen dat dit de daarbij komende uitstoot ook elimineerd. Maar hoe zit het met steden als Amsterdam waar slechts 22% van de reizen plaatsvinden met de auto, en de meeste personene gebruik maken van elektrische voertuigen of fietsen?

Het helpt bij het terugwinnen van waardevol vastgoed

Meer grond om op te wonen ontginnen is voor veel gemeenten in de wereld een groot probleem. In Tippecanoe County, Indiana, bijvoorbeeld, bleek in 2010 tijdens een studie dat er gemiddelde 2.2 parkeerplaatsen voor elke geregistreerde auto was en ook bleek dat een groot deel van deze plaatsen gewoon leeg stonden terwijl de huizenprijzen maar bleven stijgen.

Volgens sommige schattingen is meer dan 30.000 vierkante kilometer in Europa aan grond gewijd aan parkeren in Europa. In de VS is dit in totaal 27.000 vierkante kilometer aan oppervlakte. Het grootste probleem is dat veel van deze stukken grond enorm waardevol zijn. In sommige gebeiden zijn de parkeerplaatsen per m2 meer waard dan de voertuigen die erop geparkeerd staan. Eigenlijk best wel suf als je erover nadenkt. Waarom zouden we zulke dure grond aan een hoop metaal gunnen. Land voor wonen en recreatie wordt ook in Nederland steeds schaarster. Hier moeten we dus zorgvuldig mee omgaan.

Door parkeerplaatsen uit te schakelen en die grond te hergebruiken, kan de stad haar ruimte beter benutten, zoals Amsterdam bijvoorbeeld doet.

Verbeter het stadsleven

Een andere belangrijke reden voor het elimineren van parkeerplaatsen is om een betere ervaring voor stadsbewoners mogelijk te maken. Het stadsleven is meestal berucht om een slechte balans tussen werk en privéleven, gebrek aan inclusieve ruimtes en over het algemeen (internationaal gezien) is het een onveilige omgevingen, vooral met al die voertuigen die voorbij zoomen.

Het verwijderen van parkeerplaatsen stelt stedenbouwkundigen in staat om initiatieven op te nemen die het leven verbeteren voor stadsbewoners. Mensen kunnen lopen of fietsen naar hun bestemming binnen de stadscentra. Dodelijke ongevallen als gevolg van botsingen met motorvoertuigen zullen praktisch worden geëlimineerd, en gezinnen zullen zich veiliger voelen in deze omgevingen waar geen voertuigen rijden.

De nieuw teruggewonnen ruimtes kunnen ook worden hergebruikt voor culturele centra, parken en andere faciliteiten die inclusiviteit en een beter leven in het algemeen bevorderen.

Tegens

Hoewel het lijkt alsof iedereen beter wordt van minder parkeerplaatsen, geldt dit niet in de belevenis van iedereen. Voor sommigen klinkt het verwijderen van parkeerplaatsen het zelfde als de kreet: “Laten we alle advocaten onslaan en uit hun ambt zetten zodat we daarmee het aantal rechtzaken zullen verminderen..”. Ieder zijn eigen logica natuurlijk maar toch willen we hieronder een aantal tegens en kanttekeningen noemen bij het verwijderen van parkeerplaatsen uit stadscentra.

Je wilt doelgroepen niet beperken in hun mobiliteit

Bewoners moeten mobiel kunnen blijven, dat staat vast. Ook moeten bewoners niet belemmerd worden in hun beweegruimte. Veel bewoners kunnen zonder auto makkelijk uit de voeten. Maar niet elke bewoner is in staat om zich op een fiets of mogelijk met een electrische scooter te bewegen. Hoe voorzie je in de behoefte van minder valide bewoners en mensen die niet zonder een auto kunnen? Veel mensen vertrouwen op autovervoer om zich in hele korte ritjes te kunnen verplaatsen (bijvoorbeel voor ziekenhuisbezoek of therapiesessies). Hoe zorg je ervoor dat deze mensen nog in hun behoeftes voorzien kunnen worden? Je wilt als wethouder of beleidsmaker deze bewoners niet het gevoel geven dat de stad niet meer voor hun ontworpen is.

Noodsituaties

Een andere grote vraag is: hoe ga je om met crisessituaties en grootschalige calamiteiten in een stadscentrum waar het snelste bewegingsmiddel een fiets op batterijen is? Aangezien veel stadscentra van plan zijn om hun wegen smaller te maken en het autoverkeer te verbieden, wat gebeurt er als iemand dringend medische hulp nodig heeft?

Zelfs als de hulp die nodig is niet medisch gerelateerd is, hoe zit het met andere hulpdiensten, zoals de politie, brandweerlieden en dergelijke? Wij vinden dat steden geen overhaasde beslissingen moeten nemen en moeten kijken een rustige transitie waarin iedereen zich gehoord en ook gesteund voelt, hoe moeilijk dit ook is. Het kan namelijk niet zo zijn dat bewoners zich minder veilig voelen terwijl ze zich juist veiliger zouden moeten voelen. Het is dan ook zeer belangrijk voor gemeenten om uit te leggen hoe situaties als nood en calimiteiten worden opgelost in gebieden waar voertuigen niet makkelijk komen. 

Zijn minder parkeerplaatsen echt een oplossing voor het vervuilingsprobleem?

Slaan minder parkeerplaatsen wel echt een deuk in het pakje boten dat global warming is? En moeten we op parkeren focussen terwijl we misschien groter moeten denken? Wij bij Parkeagle stellen ons altijd de vraag of het opheffen van parkeren voor jouw gemeente wel de grootste impact heeft. Soms heeft het opheffen van parkeren maar een gering effect op de totale uitstoot in een gebied. Het is daarom altijd zaak om de effecten door te rekenen middels verkeersmodellen.

Conclusie

Ondanks dat mensen nog steeds vraagtekens hebben bij de effectiviteiten van het elimineren van parkeerplaatsen kunnen we de data toch niet tegenspreken. Sinds dat de stad Oslo er voor heeft gekozen om zijn parkeerplaatsen in het stadscentrum te verwijderenm is er wel degelijk een daling van het aantal reizen met voertuigen in de binnestad waar te nemen. Ook is waargenomen dat de daling van het aantal bewegingen door auto’s heeft geleid tot een daling van de luchtverontreiniging die de stad oslo uitstoot.

Het maakt niet uit hoe de discussie uiteindelijk vorm krijgt maar één ding is zeker. Steden zullen steeds meer manieren blijven onderzoeken om hun centra veiliger en groener te maken. Zullen ze effectief zijn? Alleen de tijd zal het leren.

Voor steden die optimaal gebruik willen maken van hun beschikbare parkeerplaatsen, kunnen draadloze parkeersensoren zoals ParkEagle’s StreetEagle-sensoren helpen. Klik hier voor meer informatie.